8 bardzo odległych ciekawostek o gwiazdach

Starożytni Grecy sądzili, że gwiazdy - podobnie jak wszystkie inne ciała niebieskie - każdej doby wykonują pełen obrót wokół Ziemi. Dzisiaj wiadomo, jak dalekie od prawdy było to przekonanie. Nie wiadomo natomiast, jak wiele jest gwiazd. Najbardziej ostrożne szacunki wskazują, że w naszej Galaktyce jest ich około 10^11, co przemnożone przez kolejne 10^11 galaktyk w możliwej do zaobserwowania części Wszechświata daje łącznie 10^22 gwiazd.

#2.

Gwiazda, która liczy sobie dobre 2 miliony lat, według standardów astronomicznych wciąż jest wyjątkowo młoda. Istna świeżynka. Miłościwie nam przyświecające Słońce liczy sobie aktualnie ok. 4,6 miliarda lat, a przed nim jeszcze przynajmniej drugie tyle radosnego żywota. Naukowcy szacują, że sromotny koniec nie powinien nastąpić zanim Słońce skończy okrągłe 10 mld lat.

#3.

Gwiazdy uważa się za umierające, kiedy zaczyna maleć ilość energii się w nich wydzielającej. To dość wczesna diagnoza, wziąwszy pod uwagę fakt, że od jej postawienia do całkowitego wychłodzenia obiektu mogą spokojnie upłynąć 4 miliardy lat. Jeżeli umierająca gwiazda jest odpowiednio duża na każdym etapie ewolucji, może ostatecznie przekształcić się w czarną dziurę.

#4.

Wbrew zwyczajowym skojarzeniom, to wcale nie „rozgrzane do czerwoności” gwiazdy są najgorętsze. Zdecydowanie wyższą temperaturę mają te biało-niebieskie, które na pierwszy rzut oka można by uznać za całkowicie zimne. Temperatura na powierzchni największych gwiazd sięga 50 tys. K. Dla porównania na powierzchni Słońca jest „tylko” 5,8 tys. K. Gwiazdy znane jako czerwone olbrzymy są stosunkowo chłodne, osiągając ok. 3,6 tys. K.

#5.

Miłośnikom astronomii znany jest Katalog Caldwella. To stworzone w 1995 roku zestawienie obiektów astronomicznych, które - przynajmniej w teorii - powinny być łatwe do zaobserwowania przez początkujących, amatorskich miłośników astronomii. Patrick Caldwell-Moore - również astronom-amator - wybrał 109 obiektów, m.in. 35 galaktyk, liczne mgławice czy gromady gwiazd.

#6.

W 2011 roku przy użyciu Kosmicznego Teleskopu Keplera udało się odkryć gwiazdę emitującą światło o bardzo dziwnym rozkładzie. Naukowcy nie zdołali znaleźć naturalnego wytłumaczenia dla niespotykanego zjawiska, co natychmiast zwróciło uwagę miłośników sensacji (również, co trzeba przyznać, w świecie naukowym). Zaczęto podejrzewać, że za nietypowym rozkładem światła mogą stać gigantyczne obiekty orbitujące wokół gwiazdy, a zbudowane przez - nie inaczej! - jakąś obcą cywilizację.

#7.

Jednymi z pierwszych ludzi, którzy skłonni byli przyznać rację Kopernikowi twierdzącemu, że to Ziemia obraca się wokół Słońca, a nie odwrotnie, byli… astrologowie. Doszli bowiem do wniosku, że taki /nomen omen/ układ pozwoli im opracowywać bardziej rzetelne horoskopy (prawda - użycie w jednym zdaniu słów „rzetelny” i „horoskop” to zbrodnia). Efekt generalnie jest taki, że dzisiaj - jak pokazały ankiety - co piąty Amerykanin nie odróżnia astrologii od astronomii.

#8.

Pierwszy odnotowany w historii przypadek obserwacji supernowej miał miejsce w 185 roku w Chinach. Ówcześni astronomowie zauważyli jasne światło objawiające się na nocnym niebie - eksplozję umierającej gwiazdy. Niemal 2 tys. lat później naukowcy z Uniwersytetu w Utrechcie zdołali zaobserwować i zidentyfikować wypalone pozostałości tej samej gwiazdy.

Źródła: 1, 2, 3, 4, 5, 6